JAJKO SKARBEM NATURY
Jajko daje prezenty dla zdrowia
Jajka to prawdziwy skarb natury: zawierają niemal wszystkie kluczowe dla człowieka witaminy i mikroelementy oraz wysokiej jakości białko, tak potrzebne do budowy naszego ciała.
Zawartość substancji odżywczych w jajku praktycznie zawsze pozostaje taka sama, niezależnie od tego, czy żółtko jest bardziej pomarańczowe czy też blade. Nie ma też znaczenia, czy jajko jest ekologiczne, pochodzi z wolnego wybiegu czy chowu klatkowego. Hodowcy mogą jednak manipulować zawartością określonych substancji odżywczych dodając do kurzej paszy specyficzne dodatki. Takie poczynania wymagają jednak sporego doświadczenia i dość skrupulatnego dobrania dawki, można bowiem przesadzić i zmienić smak jajek tak, że konsument nie będzie w stanie ich zaakceptować.
Jajka na śniadanie to znakomity pomysł, ponieważ posiłek bogaty w białko pozwala utrzymać nadmierny apetyt w ryzach – powoduje wydzielanie się hormonów sterujących poczuciem sytości. Warto jednak pamiętać, że białko powinno być spożywanie nie tylko rano, ale i na obiad oraz wieczorem.
Żółtka nie warto usuwać
Choć niektórzy w obawie przed tłuszczem i cholesterolem zawartymi w jajku, jedzą wyłącznie białka, warto wiedzieć, że to właśnie w żółtku znajdują się niezwykle cenne dla naszego zdrowia witaminy ( w tym m.in. rozpuszczalne w tłuszczach D i A), 40 procent zawartego w jajku białka oraz cholina.
Najnowsze badania pokazują, że cholina odgrywa zasadnicza rolę w prawidłowym rozwoju układu nerwowego, a przede wszystkim mózgu, u dzieci w łonie matki i niemowląt. Takie maluchy mogą być w późniejszym życiu odporniejsze na stres i mniej podatne na choroby psychiczne. Jedno średnie jajko zawiera ok. 125 miligramów choliny co przekłada się na 23-30 proc. dziennego zapotrzebowania na tą substancję.
Wśród witamin, które znajdują się w jajkach warto wspomnieć witaminę D. Jest ona syntetyzowana w ludzkiej skórze pod wpływem promieni słonecznych, badania wykazują jednak, że większość Polaków cierpi na jej niedobór ? za mało czasu spędzamy na świeżym powietrzu. A jest ona niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, zapobiega też niektórym nowotworom. Jedno jajko zawiera ok. 10 proc. dziennego zapotrzebowania na tą witaminę.
Cholesterol w jajkach, choć jest go sporo, nie wchłania się bezpośrednio do krwi. Dlatego jajka są bezpieczne, oczywiście jedzone z umiarem, pomimo wysokiej zawartości tego składnika.
Jak często jeść jajka?
Ile jeść jajek tygodniowo? Wyniki badań nie są tu jednoznaczne, ale większość z nich sugeruje, że jedno jajko dziennie generalnie nikomu nie szkodzi, chyba, że ktoś ma naprawdę bardzo wysoki cholesterol. Wtedy należy skonsultować się z lekarzem, który podejmie decyzję co do dalszej diety.
W Polsce spożycie jajek szacuje się obecnie średnio na nieco ponad 3 sztuki tygodniowo (na osobę). Dużo to czy mało?
?Jajka należy spożywać, ze względu na ich wartość odżywczą (źródło białka, witamin A, D, B12, B1, B2, żelaza), ale w rozsądnych ilościach, czyli nie więcej niż jedno dziennie? ? rekomenduje prof. Longina Kłosiewicz-Latoszek, ekspertka z Instytutu Żywności i Żywienia (IŻŻ).
Niestety, jajka, ze względu na zawartość cholesterolu pokarmowego, budzą wciąż sporo kontrowersji i obaw, szczególnie wśród osób obciążonych chorobami układu krążenia, czy też osób z dużym stężeniem cholesterolu we krwi (czyli hipercholesterolemią).
Zwłaszcza takim osobom eksperci zalecają ograniczanie spożycia cholesterolu pokarmowego, ale to zalecenie obejmuje nie tylko jajka, lecz przede wszystkim tłuste mięso i generalnie tłuszcz zwierzęcy. Na tym jednak nie koniec. Osoby mające problem ze zbyt wysokim stężeniem cholesterolu we krwi powinny też unikać słodyczy, zwłaszcza tych wytwarzanych na przemysłową skalę (m.in. ze względu na zawartość szkodliwych tłuszczów trans).
Cholesterol w jajach – czy jest groźny?
Jak wskazują, w artykule zamieszczonym na stronie Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej (NCEŻ), Barbara Wojda oraz Zofia Chwojnowska, badania z ostatnich lat dowodzą, że cholesterol z jaj nie jest taki straszny, jak wcześniej sądzono.
?Cholesterol zawarty w jajach, w większości przypadków, nie wpływa na poziom cholesterolu we krwi tak jak tłuszcze nasycone czy tłuszcze trans, tak często obecne w słodyczach i ciastkach. Żółtko jaja ma bardzo korzystny stosunek wielonienasyconych kwasów tłuszczowych do cholesterolu i odpowiednią ilość fosfolipidów, przez co zjedzenie nawet 2-3 sztuk jaj dziennie nie powoduje u zdrowego dorosłego człowieka wzrostu cholesterolu. Aktualne badania wskazują, że spożycie jaj ? jako części zdrowej, zbilansowanej diety ? nie zwiększa znacząco poziomu cholesterolu u większości zdrowych ludzi, w tym dzieci? ? czytamy.
Praktyka lekarska i badania naukowe wskazują, że ludzie różnią się reakcją organizmu na cholesterol pokarmowy. Jedni są po prostu na jego wpływ bardziej wrażliwi, a inni mniej. Warto więc w tej kwestii dmuchać na zimne i generalnie preferować w diecie produkty roślinne.
Źródło cennych składników – czyli dlaczego warto jeść jajka
Ekspertki NCEŻ podkreślają, że niewiele jest produktów spożywczych o tak niepowtarzalnym składzie i wartości odżywczej jak jaja, zatem zaleca się, aby osoby zdrowe, w tym również dzieci i młodzież, spożywały 1 jajko dziennie.
Dlaczego warto jeść je codziennie? Ponieważ jaja zawierają wiele istotnych składników odżywczych, jak na przykład łatwo przyswajalne żelazo, wysokiej jakości białko, witaminy z grupy B, A, D, E, cynk, fosfor, jod oraz karotenoidy, takie jak zeaksantyna i luteina (mające istotny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku).
Zatem zjedzenie jajka czy dwóch przy wielkanocnym stole nie powinno zaszkodzić, zwłaszcza jeśli po śniadaniu udamy się na długi spacer.
Źródła:
Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej ? artykuł na temat walorów zdrowotnych jajek
Artykuł ekspercki na temat roli jaj w żywieniu dzieci opublikowany na stronie NCEŻ
Wiktor Szczepaniak, Justyna Wojteczek, zdrowie.pap.pl
Anna Piotrowska PAP
Zdjęcie główne: Freepik | jcomp
Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania.
[CP_CALCULATED_FIELDS id=”7″]
