KotPrzyrodaZwierzęta

LAMPART ARABSKI – BORN TO BE WILD

Urodzony, by być dzikim: odważna wizja przyszłości lamparta arabskiego.

Liczba lampartów arabskich od dawna spada i uważa się, że obecnie na wolności pozostało mniej niż 200 dorosłych osobników. Ale nowa dziesięcioletnia inicjatywa może zacząć to odwracać.

Abdulaziz Alenzy uśmiechnął się, gdy zapytano go, czy można odróżnić lamparty arabskie od ich afrykańskich lub azjatyckich kuzynów. ?Myślę, że kiedy je zobaczysz, na pewno będziesz widział, że różnią się od innych lampartów? ? powiedział.

Można śmiało powiedzieć, że dla Alenzy’ego nawet drobne różnice są oczywiste. W końcu jest weterynarzem w Al-Ula, obszarze o powierzchni 22 500 kilometrów kwadratowych (nieco większym niż cała Walia), pustynnym, z górami z piaskowca i bujną oazą w północno-zachodniej Arabii Saudyjskiej, która prowadzi ambitny plan zabezpieczenia przyszłości tych wielkich kotów.

Są najmniejszym podgatunkiem lamparta. Niektóre źródła podają, że największe samce rzadko przekraczają 30 kg, prawie połowę mniej niż można by się spodziewać po afrykańskich lub azjatyckich osobnikach. Ich umaszczenie to kolejna różnica. Złotożółty obserwowany u lampartów afrykańskich został zastąpiony jaśniejszym, prawie jasnobrązowym kolorem u lamparta arabskiego (choć wydaje się, że tutaj również występuje znaczna zmienność).

Innymi słowy, lampart arabski ? technicznie rzecz biorąc Panthera pardus nimr , jeden z dziewięciu podgatunków oficjalnie uznanych przez światowy organ ochrony przyrody, Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) ? wyraźnie różni się od zwierzęcia, które większość ludzi zna z ogrodów zoologicznych lub programów przyrodniczych, a to tylko jedna z motywacji dla inicjatywy AlUli, aby spróbować uratować go i zatrzymać spadek liczebności.

Liczebność lampartów arabskich od dawna spada (RCU)

Inicjatywa obejmuje ambitne plany przywrócenia naturze 1500 km 2 gór i pustyni w ramach rezerwatu przyrody Sharaan w północno-zachodniej Arabii Saudyjskiej, a także liczne programy hodowlane mające na celu zapewnienie stada zwierząt, które można umieścić na wolności.

Z pewnością trzeba coś zrobić i to szybko. Lampart arabski jest uważany przez IUCN za krytycznie zagrożony. Jego populacja zmniejszyła się aż o 90 procent od początku XIX wieku, a oficjalnie na wolności pozostało mniej niż 200, z największą pojedynczą populacją ? około 50 dorosłych ? w Omanie. To, czy w Arabii Saudyjskiej pozostały jeszcze jakieś, wydaje się być kwestią otwartą.

Badania przeprowadzone w połowie i pod koniec 2000 roku sugerują, że chociaż lamparty te zniknęły z gór Medyny na północy kraju, mogą nadal przetrwać ?w rozsądnych ilościach, chociaż w bardzo niskim zagęszczeniu? w Hidżazie i Górach Sarawat położonych dalej na południe, blisko granicy z Jemenem.

Rośliny w rezerwacie przyrody Sharaan powoli wracają do zdrowia po nadmiernym wypasie (RCU)

Inne badania opublikowane w 2006 roku wykazały, że zasięg lamparta kurczył się w tempie ok. 10 procent rocznie przez ostatnie 15 lat i że wyginięcie jest prawdopodobne. W Królewskiej Komisji ds. AlUli (RCU), komisji utworzonej w 2017 r. głównie w celu ochrony i promowania wielkiego dziedzictwa i bogactwa archeologicznego AlUli, uważa się, że prawdopodobnie pozostało mniej niż 50 dorosłych osobników.

Największy drapieżnik Arabii Saudyjskiej został zepchnięty w najdalsze obszary górskie, tak że prawie nigdy nie spotyka ludzi. Nawet jeśli niektóre osobniki nadal istnieją, populacja powoli znika w tej ślepej uliczce.

?Obecnie bardzo rzadko można zobaczyć lamparta na wolności? ? mówi dyrektor rezerwatów przyrody RCU, Ahmed Almalki. ?Ostatni raz widziano go w 2014 roku, kiedy został przypadkowo otruty. Pasterze wyciągnęli zatrutą przynętę i byli zaskoczeni, gdy pojawił się lampart arabski?.

Nietrudno ustalić, dlaczego lampart arabski jest w tak trudnej sytuacji. Degradacja siedlisk prowadząca do zmniejszenia populacji gazeli i koziorożca, jego ulubionych ofiar, rozpoczęła się już w XVI wieku od wycinania drzew w celu napędzania rozwijającego się przemysłu metalowego i miedziowego, jednak ekspansja hodowli bydła, która powoduje, że lamparty są w konflikcie z ludzi, wywarła największy wpływ.

Gazela idmi w rezerwacie przyrody Sharaan (RCU)

Podobnie jak w przypadku wielu dużych drapieżników na całym świecie, obecność zwierząt domowych ? i związana z tym nieobecność dzikiej ofiary ? doprowadziła do zmiany zachowania lampartów i namierzenia, w tym przypadku, kóz, owiec i młodych wielbłądów. Miejscowi pasterze zaczęli postrzegać je jako zagrożenie i uciekali się do polowania na nie. W Arabii Saudyjskiej przynęta z trucizną była niegdyś ulubioną metodą eliminacji niechcianych drapieżników. Powszechnie stosowano również pułapki skalne, ale zastąpiono je metalowymi klatkami z przynętą z koziego mięsa.

Dodajmy polowania dla trofeów, co prowadzi do dalszych spadków, sportowe polowania i handel zarówno częściami ciała lampartów, jak i żywymi zwierzętami w latach 80., 90. i na początku 2000 r., i ? pomimo ogromnych, otwartych przestrzeni które są ich naturalnym środowiskiem ? pozostawia tym dużym kotom niewiele miejsca.

Lampart arabski prawdopodobnie nie jest najrzadszym dużym kotem na świecie, ale jest jednym z wielu tak zagrożonych, że wymagają teraz wysoce ukierunkowanych interwencji, aby powstrzymać przed ich wyginięciem. Jego trudna sytuacja skłoniła RCU do utworzenia Arabian Leopard Fund w 2019 r., niezależnej organizacji, która będzie sponsorować inicjatywy ochronne w całym regionie, aby zabezpieczyć przyszłość gatunku.

W tym samym roku RCU uzgodniło również wyjątkowe partnerstwo z amerykańską organizacją ochrony wielkich kotów Panthera, która pomoże RCU zrewidować strategię ochrony gatunku poprzez Narodowy Plan Działań na rzecz Ochrony Lampartów Arabskich . W ramach partnerstwa RCU zobowiązało się również zainwestować 20 milionów dolarów w działania na rzecz ochrony lampartów w ciągu 10 lat w ramach Globalnego sojuszu Panthera na rzecz dzikich kotów. Pierwszą inicjatywą w ramach tych działań są szeroko zakrojone badania populacji lampartów w całej Arabii Saudyjskiej.

Konieczna jest również odbudowa siedlisk, która zaczyna się od wykluczenia zwierząt gospodarskich, w tym kóz, owiec i wielbłądów, z obszarów chronionych, takich jak rezerwat przyrody Sharaan. Udało się to osiągnąć poprzez ogrodzenie całego rezerwatu. Pozwoli to na odzyskanie kilku rodzimych gatunków roślin, w tym nisko rosnącego, prawie bezlistnego krzewu pustynnego znanego jako remith ( Haloxylon salicornicum ), który jest używany do wszystkiego, od paszy dla zwierząt po drewno opałowe; większy krzew pustynny zwany ratm ( Retama raetam ), który może dorastać do trzech metrów wysokości i sześciu metrów średnicy i jest czasem używany jako roślina ozdobna; oraz aromatyczne zioło Pulicaria incisa, który jest szeroko stosowany jako tradycyjna medycyna. Posadzono również rodzime drzewa akacjowe.

Gdy roślinność zaczęła się odradzać, RCU ponownie wprowadził gazele idmi i reem, koziorożce nubijskie, oryksy arabskie i strusie rdzawoszyje do Sharaanu, stopniowo wypuszczając je w 2019 i 2020 r., i już zaczynają się rozmnażać. Ich obecność przyniesie korzyści drapieżnikom, takim jak wilk arabski i lis rudy, ale ich liczba będzie musiała być znacznie wyższa, zanim RCU będzie mogła rozważyć ponowne wprowadzenie lampartów.

Almalki uważa, że ??te działania ochronne pomagają również zmienić nastawienie wśród miejscowej ludności. ?Sytuacja w Arabii Saudyjskiej się zmienia i teraz zaczynamy zauważać, że maleją naruszenia środowiska oraz wskaźniki polowań na dzikie zwierzęta? ? zauważył. ?To bardzo ważny ruch we właściwym kierunku?. W zeszłym roku Arabia Saudyjska ogłosiła siedem nowych rezerwatów przyrody, a obszary chronione obejmują obecnie łącznie 16 procent kraju, powiedział. Ostatecznie będzie to 30 proc.

Jak w przypadku każdego ekosystemu, przywrócenie czołowego drapieżnika ? co na Półwyspie Arabskim oznacza lamparta ? skutkuje przywróceniem równowagi ekologicznej, co prowadzi do dodatkowych korzyści w zakresie ochrony. Pod jej nieobecność zdziczałe zwierzęta i pawiany stały się inwazyjne, co prowadzi do dalszej degradacji środowiska. ?Wszędzie włóczą się pawiany, ponieważ nie mamy żadnych drapieżników? ? powiedział Almalki. ?Tak więc, jeśli sprowadzisz swojego najlepszego drapieżnika, wszystko zostanie rozwiązane. Zajmie to trochę czasu, ale w końcu osiągnie równowagę, której szukamy.?

Inne inicjatywy w AlUli to m.in. program szkolenia strażników ? do tej pory przeszkolono 13 osób z lokalnych społeczności ? w celu wsparcia działań antykłusowniczych, prowadzenia monitoringu naukowego oraz pomocy w bieżących działaniach na rzecz zaangażowania i edukacji społeczności lokalnych. Te ?będą wyrzutnią dla przyszłych i bardziej zróżnicowanych możliwości zatrudnienia, stale budując potencjał i przyczyniając się do prosperującej gospodarki dla AlUla?, powiedział RCU w oficjalnych oświadczeniach. W końcu istnieje nadzieja, że ??AlUla stanie się uznanym celem turystyki przyrodniczej.

Arabia Saudyjska nie jest dobrze znana ze swoich prac na rzecz ochrony przyrody, ale według prezesa Panthera Thomasa Kaplana zasługuje na uznanie. ?Oryks arabski zniknął na wolności w latach 70., a Zjednoczone Emiraty Arabskie (ZEA) połączyły się z Arabią Saudyjską w programie hodowli i reintrodukcji w niewoli, podobnym do tego, co mamy nadzieję osiągnąć z lampartem arabskim? ? powiedział BBC World Serwis w wywiadzie z okazji podpisania umowy z RCU w 2019 r. Dzięki temu programowi, dodał Kaplan, oryks był pierwszym gatunkiem na świecie, który z wymarłego na wolności został przeklasyfikowany jako wrażliwy na Czerwonej Liście IUCN . ?Mamy nadzieję, że uda nam się powtórzyć to doświadczenie? ? powiedział Kaplan.

Arabski oryks, z powrotem na wolności (RCU)

Doświadczenie Panthery w zarządzaniu programami ochrony drapieżników na całym świecie oznacza, że ??rozumie, co musi zrobić, aby przywrócić losy lampartowi arabskiemu. ?Podobnie jak wszystkie duże koty, potrzebują dużych przestrzeni do wędrowania i potrzebują białka? ? powiedział Kaplan. ?Jeśli możesz to zapewnić, możesz zapewnić siedlisko, które jest nie tylko dobre dla nich, ale także dla wszystkich innych gatunków tam występujących?.

Oprócz tego, że mają krytyczne znaczenie ekologiczne, lamparty arabskie mają wydźwięk kulturowy. W Arabii Saudyjskiej występuje sztuka naskalna sprzed 7000 lat, a Shuwaymis West jest jednym z najbardziej niezwykłych miejsc. Znajdziesz tutaj przedstawienia grup łowieckich, których celem są dzikie osły zwane onagerami oraz wymarły przodek bydła domowego, tur. Wyrzeźbiony w skale, lampart jest przedstawiony podczas polowania, można go rozpoznać dzięki długiemu ogonowi, płaskiemu profilowi ??pyska, pozie skradania się ze zgiętymi kończynami i długimi pazurami. Mówi się, że w Shuwaymis West przedstawiono więcej lampartów niż gdziekolwiek indziej w kraju.

Sztuka naskalna zapewnia wgląd w to, jak ludzie postrzegali lamparta arabskiego i zwierzęta, na które polowali, wyjaśnił Almalki. ? To niesamowite ? powiedział. ?Nasi przodkowie opisywali to, co widzieli w swoim życiu?.

Chociaż program hodowli w niewoli odniósł sukces, minie trochę czasu, zanim te wielkie koty zostaną wprowadzone na wolność(RCU)

Tymczasem prace hodowlane w niewoli odbywają się w Centrum Badań nad Przyrodą im. Księcia Sauda Al-Faisala w mieście Taif, na zachodnim krańcu Arabii Saudyjskiej. Istnieje zespół ludzi, którzy dbają o wszystko, od zdrowia lampartów po ich dobrostan i dietę, ale największym problemem, z jakim się borykają, jest zachowanie genetycznej różnorodności populacji. ?Będziemy współpracować z innymi instytucjami posiadającymi ten sam gatunek? ? powiedział Alenzy ? ?i mamy nadzieję, że w przyszłości będziemy mogli wymieniać zwierzęta?.

Dwa lata temu ośrodek z dumą ogłosił narodziny dwóch młodych, a minister kultury i gubernator RCU Jego Wysokość Książę Badr bin Abdullah bin Mohammad bin Farhan Al Saud określił je jako ?nowe światło nadziei na odnowienie podgatunku na na krawędzi wymarcia?. Dodał: ?Naszym obowiązkiem jest ochrona, konserwacja i budowanie liczebności populacji, aby gatunek nie stał się przypisem historii?.

Obecnie jest 16 zwierząt w wieku od dwóch do 15 lat. Alenzy powiedział, że mają nadzieję zwiększyć tę liczbę o 20 do 50 procent w ciągu najbliższych dwóch lat, z myślą o przeprowadzeniu rzeczywistych reintrodukcji na wolności ?w najbliższej przyszłości?.

Nie ma ustalonej daty wypuszczenia pierwszych lampartów, ale RCU współpracuje zarówno z Pantherą, jak i IUCN nad opracowaniem protokołów, które będą wskazywać sposób postępowania. Ponowne wprowadzanie na wolność drapieżników, takich jak duże koty, jest złożone, ponieważ zarządzający dzikimi zwierzętami muszą ocenić, ile osobników może utrzymać obszar wypuszczenia, a w niektórych przypadkach wziąć pod uwagę wpływ na lokalną ludność.

Zarówno Alenzy, jak i Almalki opisują pomysł sprowadzenia lamparta do Arabii Saudyjskiej jako marzenie. ?To się spełnia? ? dodał Almalki. ?Robimy w tym kierunku dobre kroki?.

Królewska Komisja (RCU) odpowiedzialna za ochronę gatunku ogłosiła kilka miesięcy temu narodziny dwóch lamparciątek i zaprezentowała na Twitterze filmik z ich zabawy w Centrum Badań Dzikiej Przyrody im. księcia Sauda al-Fajsala.

Saudi Green Initiative to ogólnorządowe podejście Arabii Saudyjskiej do walki ze zmianami klimatu.

Opinie i poglądy opublikowane na portalu cocomac.pl są wyłącznie opiniami i poglądami ich Autorów. Nie należy ich utożsamiać z poglądami redakcji. Również opinie wyrażane w publikowanych informacjach nie odzwierciedlają poglądów redakcji i wydawcy, a mają charakter informacyjny.
Widzisz błąd w artykule, niedziałający link? Poinformuj nas o tym poprzez formularz kontaktowy lub mailem! Dziękujemy.

TO TEŻ CIEKAWE:

CAR OF THE YEAR POLSKA 2021

Kia Sorento zdobywa tytuł Car of The Year Polska Poznaliśmy zwycięzcę polskiej edycji konkursu Car of the Year 2021. Za…

KOSMETYKI FENTY SKIN W GLOBALNEJ SIECI

Wprowadzenie produktów Fenty Skin do globalnej sieci sprzedaży detalicznej ?Chcę mieć pewność, że wszyscy mają dostęp do unikalnych produktów do…

DRAPIEŻNIKI – DAWNO, DAWNO TEMU…

Dawno temu na Śląsku: fascynujący świat drapieżników Dziesiątki tysięcy lat temu na terenie Sudetów i otaczających je równin śląskich, czeskich…

DEKAMERON – POSKROMIENIE SKĄPCA

DZIEŃ PIERWSZY Opowieść VII Pisownia oryginalna z 1930 roku Bergamino opowieścią o Primassie i opacie z Clugny zawstydza skąpego Cane…

CITROËN & CHOPIN

Premiera teledysku Citroën & Chopin: Voyage. Fortepian nad polskim morzem. Co łączy postacie Fryderyka Chopina i Andre Citroëna? Obaj byli…

DIETA “PÓŁ TALERZA”

Dietetyk radzi: zapomnijmy o piramidzie żywienia ? idea ?pół talerza? to nowa jakość w planowaniu zdrowych posiłków Jednym z fundamentów…

TRENUJ SWÓJ MÓZG

Kilka ćwiczeń poprawiających kondycję mózgu W czasie pandemii wielu z nas dba o swoje ciało i kondycję fizyczną. A co…

CZY FOLIA ALUMINIOWA SZKODZI?

Czy aluminium szkodzi? Robisz grilla i pieczesz karkówkę na aluminiowej tacce, albo rybkę w aluminiowej folii? Panikować z tego powodu…

ŚMIERĆ Z GŁODU W SZPITALU

Niedoceniany, a groźny problem pacjentów w szpitalach. Co dziesiąty pacjent, który umiera w szpitalu, odchodzi na skutek powikłań związanych z…

ELEKTRYCZNY OSOBISTY OCZYSZCZACZ POWIETRZA

Wyjątkowy osobisty oczyszczacz powietrza LG PuriCare?. Firma LG wprowadziła na rynek osobisty oczyszczacz powietrza LG PuriCare?. To rewolucyjne rozwiązanie budzi…

WODÓR, WODÓR I JESZCZE RAZ WODÓR

Wodór jako lekarstwo na wysokie ceny energii i węgla ? RoadShow 2023 #OswajamyWodor. Przydomowe stacje tankowania wodoru, wodorowe pompy ciepła,…

DIOR  CRUISE 2022

Wyprawa z Grecji do Grecji. Sesja zdjęciowa jednej z linii haute couture Monsieur Diora, wykonana w pobliżu ateńskiego Partenonu w…

WYKĄPAĆ SIĘ W LESIE

Shinrin-yoku, czyli wykąp się lesie. Metoda opracowana w Japonii staje się coraz popularniejsza także w Polsce. Kąpiele leśne poprawiają odporność…

REKOMENDACJE WHO DOTYCZĄCE JAKOŚCI POWIETRZA

Zanieczyszczenie powietrza bardziej szkodliwe niż wcześniej sądzono. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opublikowała nowe, bardziej rygorystyczne od poprzednich rekomendacje dotyczące jakości…

ZMANIPULOWAĆ MOŻNA KAŻDEGO

Zmanipulować można każdą osobę, wykształcenie ani iloraz inteligencji nie mają większego znaczenia – przekonuje w rozmowie z PAP prof. Dariusz…

DEPRESJA LEKOOPORNA

Depresję lekooporną można skutecznie leczyć. Lekooporna depresja dotyka części pacjentów, u których standardowa farmakoterapia połączona z psychoterapią nie przynoszą oczekiwanych…

MENU WILKÓW Z ROZTOCZA

Wilki z Roztocza najchętniej polują na sarny. To sarny, a nie jelenie, stanowią główne źródło pożywienia wilków na Roztoczu i…

Ćwiczenie nr 6

ODPOCZYNEK – ODDYCHANIE Pozycja do wykonania ćwiczenia: siedząca.Ilość powtórzeń: 6-8.Do wykonania ćwiczenia potrzebujesz: stabilne miejsce do siedzenia np. krzesło, kanapa,…

KIEDY ZABRAKNIE NAM WODY?

Do wyprodukowania spodni potrzeba kilku tysięcy litrów wody. Polska jest uboga w wodę, a zmiany klimatu coraz bardziej jej zagrażają.…

UDRĘKA PERFEKCJONISTY

Perfekcjoniści nieustannie walczą  Perfekcjonista ma tendencję definiować sukces jako 100 procent wykonania zamierzeń i planów. Wszystko, co jest poniżej, to…

PRZEDWCZESNE DOJRZEWANIE DZIECI

Kiedy mamy do czynienia z przedwczesnym dojrzewaniem? O przedwczesnym dojrzewaniu mówimy, gdy zaobserwujemy jego objawy u dziewcząt przed 8., a…

LAMPART ARABSKI – BORN TO BE WILD

Urodzony, by być dzikim: odważna wizja przyszłości lamparta arabskiego. Liczba lampartów arabskich od dawna spada i uważa się, że obecnie…

DBAJ O HEMOROIDY

O hemoroidy trzeba… dbać. Hemoroidy ma każdy! Problem pojawia się, gdy się powiększą ? to przypadłość 5 proc. dorosłej populacji…

DEKAMERON – ZAZDROŚĆ

DZIEŃ CZWARTY Opowieść III Pisownia oryginalna z 1930 roku Trzej młodzieńcy, miłujący trzy siostry, uciekają pospołu z niemi na wyspę…

TRĄDZIK U DOROSŁYCH

Trądzik – nie tylko młodzieńcza przypadłość Masz trądzik? Unikaj słońca! O tym, że dorośli też zmagają się z trądzikiem ?…

JAK DBAĆ O WĄTROBĘ

Nie tylko unikanie alkoholu. Dowiedz się, jak dbać o wątrobę To nie reklamowane oczyszczające kuracje usuwają toksyny z organizmu. To…

SAMOBÓJSTWA PO 60-TCE

Ukryty problem. Pod względem zachowań samobójczych osoby starsze bardzo różnią się od osób w młodym wieku. Młodzi bowiem zwykle popełniają…

MARIHUANA – NA ZDROWIE

Coraz więcej wiemy o medycznej marihuanie. Marihuana budzi kontrowersje. Niewątpliwie jest substancją psychoaktywną, która może prowadzić do uzależnienia. Z drugiej…

BRUDNE RĘCE CHIRURGA

Historia. Brudne ręce chirurgów zamiast leczyć uśmiercały. Jeszcze na początku XIX w. chirurdzy kroili pacjentów brudnymi rękami. Nie myli ich…

NOWY FORD F-150 DLA POLICJI

Pick-up z piorunującym przyspieszeniem. Nowy Ford F-150 specjalnie dla amerykańskich organów ścigania. Zupełnie nowy F-150 Police Responder, jedyny w Ameryce…

SZTUCZNA TRZUSTKA JUŻ GOTOWA

Bioniczna trzustka: to już nie fikcja! Bioniczna trzustka czeka na rozpoczęcie badań klinicznych. To nadzieja dla wielu chorych z przewlekłym…

WEGE – CZY ZAWSZE ZDROWO

Wege nie zawsze znaczy zdrowe. Nie każdy wegetariański czy wegański posiłek jest od razu zdrowy. Istnieje wiele pochodzących z roślin…

DEKAMERON – KOŃ I ŻONA

DZIEŃ TRZECI Opowieść V Pisownia oryginalna z 1930 roku Strojniś czyni ze swego rumaka dar dla messera Francesca Vergellesi. Za…

ZARAŻASZ SWOJEGO PSA ZIEWANIEM

Psy częściej zarażają się ziewaniem od właścicieli 25 badanych przez Teresę Romero i jej kolegów z Uniwersytetu w Tokio psów…

LEWORĘCZNE KANGURY

W czasie wykonywania zwykłych, codziennych zadań, takich jak skubanie liści lub drapanie się, kangury chętniej korzystają z jednej, wybranej dłoni.…

NIECHCIANA PAMIĄTKA Z WAKACJI

Jakie pasożyty można przywieźć z egzotycznych wakacji? Sposób na niechcianą pamiątkę z egzotycznych wakacji? Chodzenie boso, zjedzenie niegotowanego warzywa, ugryzienie…

CIĄŻA. NIEWYDOLNOŚĆ ŁOŻYSKA

Niewydolność łożyska: groźna dla matki i dziecka, można jej uniknąć. Kobiety w ciąży często nie zdają sobie sprawy z tego,…

PIWNICZNA-ZDRÓJ

Piwniczna-Zdrój zaprasza W Beskidzie Sądeckim, w dolinie rzeki Poprad, pomiędzy pasmami Radziejowej i Jaworzyny Krynickiej leży Piwniczna-Zdrój, miasto-uzdrowisko. Zachwycająca pod…


[CP_CALCULATED_FIELDS id=”7″]

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

error

Jeżeli artykuł Ci się podoba, to prosimy udostępnij go innym. :)

Skip to content