Psychologia

CO WPŁYWA NA INTELIGENCJĘ

Inteligencja i życiowy sukces to sprawka genów czy środowiska?

Geny czy środowisko? Co w większym stopniu wpływa na to, jakimi ludźmi się stajemy? Oto pytanie, którego może nie zadał Shakespeare, ale zadają je naukowcy, lekarze, psycholodzy i wielu zwykłych ludzi. W końcu od odpowiedzi na to pytanie zależy w dużej mierze jakość życia, ścieżka kariery, związki z ludźmi, a w szerszym ujęciu ? funkcjonowanie całych społeczeństw.

Specjaliści z Uniwersytetu Pensylwanii oraz Uniwersytetu w Amsterdamie postanowili niedawno sprawdzić, jak geny i status społeczno-ekonomiczny (czyli m.in. wykształcenie, sąsiedztwo, praca) kształtują inteligencję człowieka. Jak twierdzą, oparli je na największej jak dotąd puli danych użytych do tego typu projektu, które objęły aż 24 tys. osób.

“W naszym badaniu zobaczyliśmy, że niektóre związki między statusem społeczno-ekonomicznym a mózgiem można wytłumaczyć predyspozycjami genetycznymi, jednak te relacje są dużo bardziej złożone” – podkreśla prof. Gideon Nave, współautor publikacji, która ukazała się w piśmie ?Science Advances?.

“Zajmuję się badaniem zależności między stanem mózgu a sytuacją społeczno-ekonomiczną i pytanie, które zawsze się pojawia brzmi: ?Co powoduje różnice? Czy cechy SES (od angielskiego ?socio-economic status – przyp. red.) są zakodowane w genomie czy też życiowe doświadczenia przy różnym poziomie SES powodują zmiany w mózgu?? Zdołaliśmy pokazać, że działają oba mechanizmy. Przy tym geny i środowisko wydają się wywierać inne skutki w różnych częściach mózgu” – mówi jedna z autorek pracy, prof. Martha Farah.

Naukowcy odkryli na przykład, że w zależności od statusu społeczno-ekonomicznego zmienia się objętość mózgu ? różnice sięgały średnio 1,6 proc. Wynik ten zgadza się z rezultatami wcześniejszych badań. Głębsza analiza ujawniła różnice w różnych rejonach mózgu. I okazało się, że wyraźny związek z sytuacją społeczno-ekonomiczną badanych można było na przykład zauważyć w ich móżdżku – zlokalizowanej blisko pnia strukturze, która uczestniczy m.in. w koordynacji ruchu, utrzymaniu równowagi, a także myśleniu i uczeniu się.

“Praktycznie we wszystkich częściach mózgu widać korelacje między statusem społeczno-ekonomicznym i objętością istoty szarej. Są one niewielkie, ale przy dużej próbie użytej w badaniu możemy mieć pewność, że naprawdę istnieją” – twierdzi prof. Nave.

Okazało się przy tym, że na wykryte korelacje wpływ mają geny ? szczególnie jeśli chodzi o funkcjonowanie kory przedczołowej i płata wyspowego, które biorą udział m.in. w komunikacji, podejmowaniu decyzji i empatii. Ale i środowisko ? na przykład istnieje korelacja między statusem społeczno-ekonomicznym oraz funkcjonowaniem mózgu a masą ciała. Badacze sugerują, że środowisko (dieta) ma znaczenie dla tego, ile człowiek waży, a to z kolei wpływa na funkcjonowanie mózgu.
Złe geny można często przemóc

Opisane rezultaty badania to w zasadzie dobra wiadomość, ponieważ wskazują, że nawet w obliczu niekorzystnych, genetycznych predyspozycji można niemało zrobić.
Prof. Farah wskazuje, że o ile nikt nie kwestionuje, że modyfikacja czynników środowiskowych jest możliwa, by wpłynąć na jakieś parametry życia i zdrowia (np. zmiana diety wpływa na masę ciała), to sporo osób wątpi w możliwość skutecznego działania w razie predyspozycji genetycznych.

“Tymczasem problemy uwarunkowane genetycznie także mogą być łagodzone zmianami czynników zewnętrznych, tak jak np. modyfikacja diety pomaga osobom z wrodzonym zespołem metabolicznym, czy okulary pozwalają widzieć osobom z wadami wzroku” – tłumaczy prof. Farah.

Badacze podają przykłady możliwych interwencji

“Jeśli w biednych dzielnicach gorsza jest jakość powietrza, może to wywoływać stany zapalne i inne negatywne skutki, także w mózgu. Regulacje zmniejszające zanieczyszczenia mogą usunąć to zagrożenie i poprawić zdrowie oraz samopoczucie wszystkich, niezależnie od miejsca zamieszkania. Darmowe, dobrej jakości przedszkola także mogą pomóc. W tym przypadku genetyka nie oznacza absolutnego przeznaczenia” – podkreśla prof. Nave.
Zadbaj o powietrze

Znaczenie wymienionych wyżej czynników potwierdzają inne badania. W połowie lipca eksperci z Boston College stwierdzili na przykład, że ?w związku z zanieczyszczeniami powietrza, choroby, zgony, a także spadek IQ pojawia się w każdym mieście, przy dochodach na każdym poziomie i w każdej sytuacji demograficznej?. Naukowcy nie mówią wcale o wysokim stężeniu toksyn.

“Wszystkie opisane skutki zdrowotne miały miejsce przy poziomach niższych niż standardy wyznaczone przez EPA (amerykańska Agencja Ochrony Środowiska – przyp. red.)? – ostrzega znany amerykański epidemiolog, prof. Philip J. Landrigan, autor badania.

Największe szkody badacze odnotowali  jednak w społecznościach o najniższym statusie społeczno-ekonomicznym.

Dobre jedzenie = sprawny mózg

Jeśli chodzi o dietę, to jej wpływ na funkcjonowanie mózgu, przynajmniej jeśli chodzi o rozwój inteligencji, dobrze pokazuje badanie przeprowadzone przez naukowców z University of Bristol, którzy sprawdzili styl żywienia prawie 4 tys. dzieci w wieku 3, 4, 7 oraz 8,5 roku oraz zmierzyli ich IQ w wieku 8,5 roku. Zauważyli, że wysoko przetworzone produkty, z dużą zawartością tłuszczu i cukru  wiązały się z niższą liczbą punktów w testach. Natomiast tzw. zdrowa dieta – bogata m.in. w warzywa, owoce i ryby korelowała z lepszymi wynikami.

“Dowody wskazują, że słabej jakości dieta zawierająca dużo tłuszczu, cukru i przetworzonych produktów we wczesnym dzieciństwie może wiązać się z niewielkim spadkiem IQ w późniejszym czasie, podczas gdy zdrowa dieta bogata w składniki odżywcze stosowana mniej więcej w czasie dokonywania pomiarów ilorazu inteligencji wiązała się z trochę lepszymi wynikami” – piszą badacze.

Warto jednak też zaznaczyć, że z wielu badań wynika, iż słaba jakość diety wiąże się z niższym statusem społeczno-ekonomicznym.

Nauka służy przez całe życie

Tu wątpliwości wiele nie ma: jeśli chcemy dbać o naszą inteligencję, nie przestawajmy się uczyć. Zespół z University of Edinburgh opublikował metaanalizę dostępnych badań z udziałem łącznie 600 tys. osób, która wykazała korzystny wpływ nauki na iloraz inteligencji. Każdy dodatkowy rok skutkował wzrostem średnio  o 1 do 5 punktów. Według wyników korzystne skutki edukacji  utrzymują się przy tym przez całe życie i dotyczą różnych aspektów intelektu.

?Edukacja wydaje się najbardziej spójną, najsilniej trwale działającą, znaną metodą podnoszenia poziomu inteligencji? – piszą naukowcy w swoim opracowaniu.

Jak więc widać, choć genetyczne uwarunkowania inteligencji istnieją, to sukces w niemałym stopniu zależ od tego, jak dane przez naturę geny się wykorzysta. Sposoby są przy tym całkiem nieskomplikowane…

Marek Matacz dla zdrowie.pap.pl

Źródła:

Doniesienie na temat wpływu statusu społecznego i genów na mózg

Doniesienie na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na inteligencję

Praca naukowa na temat znaczenia diety

Praca naukowa na temat wpływu edukacji na poziom IQ

Źródło informacji: Serwis Zdrowie

Zdjęcie: Domena Publiczna |Cocomac.pl

Treści z serwisu cocomac.pl mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem Serwisu a jego lekarzem. Serwis ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w naszym Serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Administrator nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji zawartych w Serwisie.
Opinie i poglądy opublikowane na portalu cocomac.pl są wyłącznie opiniami i poglądami ich Autorów. Nie należy ich utożsamiać z poglądami redakcji. Również opinie wyrażane w publikowanych informacjach nie odzwierciedlają poglądów redakcji i wydawcy, a mają charakter informacyjny.
Widzisz błąd w artykule, niedziałający link? Poinformuj nas o tym poprzez formularz kontaktowy lub mailem! Dziękujemy.

TO TEŻ CIEKAWE:

DIOR WOMEN. WIOSNA – LATO 2022

Maria Grazia Chiuri w damskiej kolekcji Dior wiosna-lato 2022 pokazuje sieć skojarzeń dotyczących zaprezentowanej w roku 1961, przez Marca Bohana,…

RESERVED – KOLEKCJA WIOSNA 2021

Lookbook Spring 2021 Kluczowe trendy na wiosnę 2021, najistotniejsze wzory i kolory sezonu, fasony i detale, które zaktualizują garderobę ?…

IZERA – POLSKI SAMOCHOD ELEKTRYCZNY

Spółka ElectroMobility Poland powstała w  październiku 2016 roku jako inicjatywa czterech polskich koncernów ?  PGE Polska Grupa Energetyczna SA, Energa…

KOSMETYKI FENTY SKIN W GLOBALNEJ SIECI

Wprowadzenie produktów Fenty Skin do globalnej sieci sprzedaży detalicznej ?Chcę mieć pewność, że wszyscy mają dostęp do unikalnych produktów do…

OLEJ KOKOSOWY

Oleje egzotyczne cz. 1 – olej kokosowy Na szeroką skalę używa się ich w przemyśle spożywczym i kosmetycznym, lecz z…

DEKAMERON – MARTELLINO  KALEKA

DZIEŃ DRUGI Opowieść I Pisownia oryginalna z 1930 roku Martellino, rzekomy kaleka, udaje, że ozdrowiał, zbliżywszy się do szczątków świętego.…

GINO ROSSI WIOSNA/LATO 2021

Nowy lookbook Gino Rossi prezentuje nowy lookbook na sezon wiosna/lato 2021. W obiektywie Magdy Wunsche i Agnieszki Samsel nowości damskie i męskie możemy podziwiać…

MIŁOSNE ŻYCIE KOPERNIKA

Miłosne życie Kopernika – udokumentowane i mało znane. Kopernik był człowiekiem z krwi i kości. Kochał i był kochany, o…

MENU WILKÓW Z ROZTOCZA

Wilki z Roztocza najchętniej polują na sarny. To sarny, a nie jelenie, stanowią główne źródło pożywienia wilków na Roztoczu i…

MAGAZYN ENERGII

Magazyn energii – to dobra inwestycja w dobie rosnących cen energii i sposób na niezależność energetyczną. Wysokie ceny prądu, brak…

ŹRÓDŁA BŁONNIKA

Jakie są najlepsze źródła błonnika pokarmowego? Błonnik nie jest jednorodną substancją, lecz mieszaniną różnego rodzaju związków chemicznych. Z tego względu…

MOTOSKANDYNAWIA CZĘŚĆ  5

16 lat przymierzałem się aby ponownie odwiedzić Skandynawię. A tu niespodziewanie, latem, okazało się, że mam czas i jakieś mizerne…

OSTROŻNIE ZE SZPILKAMI

Lubisz chodzić w szpilkach? Aż 49 proc. młodych kobiet na co dzień zakłada szpilki. Tymczasem chodzenie w butach na obcasach…

BUTY NOSZONE BEZ SKARPET

Dlaczego budzą tyle emocji? Jan Adamski Męskie buty zakładane na gołą stopę, budzą zaskakująco silne emocje. Okazuje się, że jest…

AGATA MŁYNARSKA O SWOJEJ CHOROBIE

Choroba jelit nie wyklucza atrakcyjności. Wyobrażasz sobie, że podczas randki nie zdążysz do toalety? Męczące i niespodziewane biegunki, wydawanie krępujących…

THE CURL EFFECT

RevitaLash Cosmetics ogłasza rozpoczęcie kampanii The Curl Effect? Przedstawiamy The Curl Effect? (efekt podkręconych rzęs) od RevitaLash Advanced?. Długoletni lider…

DIETA SENIORA

Co ma jeść senior, gdy organy się kurczą. Wśród starszych osób przyjmujących ponad pięć leków dziennie, nawet co druga osoba…

ARKTYKA: WIELKIE ZMIANY KLIMATU

Arktyka: wielkie zmiany klimatu z perspektywy małych krzewinek Malejący zasięg lodu morskiego zwiększa wzrost krzewinek tundrowych w niektórych regionach Arktyki,…

MASTURBACJA A MENSTRUACJA

Wyniki ankiety wskazują, że masturbacja pomaga łagodzić bóle menstruacyjne Badanie dotyczące masturbacji podczas miesiączki wskazuje na jej działanie łagodzące bóle…

WILK NIE POGARDZI BOBREM

Badania w Wigierskim Parku Narodowym: wilki nierzadko polują na bobry. Większości ludzi wilki kojarzą się z drapieżnikami polującymi na jelenie,…

GROŹNE ODWODNIENIE KIEROWCY

Odwodnienie śmiertelnym zagrożeniem kierowcy. Nie wszyscy zdają sobie sprawę z fatalnych konsekwencji odwodnienia kierowcy. Zanim wyruszysz w podróż na długi…

WYPALENIE U OPIEKUNÓW OSÓB STARSZYCH

Opiekunowie rodzinni osób starszych – zagrożeni wypaleniem i depresją Opieka nad bliską osobą starszą w wielu przypadkach wymaga reorganizacji własnego…

JASKRA CICHY ZŁODZIEJ WZROKU

Jaskra – podstępna choroba To podstępna choroba, a stawka za jej zlekceważenie wysoka ? utrata wzroku. Można ją wcześnie wykryć…

PEDOFILIA TO NIE MARGINES

Pedofilia nie jest marginalnym zjawiskiem. A systemu leczenia pedofili brak. Wykorzystanie seksualne dziecka jest niewyobrażalną krzywdą i potrzebuje ono specjalistycznej…

INTERNET UKŁADA NAM ŚWIAT

Agaton Koziński: dziś internet układa nam świat Mariusz Marszałkowski/Instytut Jagielloński: Jak ocenia pan dzisiejszą sytuację na świecie. Czy świat zachodni…

FAKTY I MITY O SEKSIE SENIORÓW

Mówi się o nim mało i niechętnie. Ale dla wielu osób w starszym wieku stanowi źródło satysfakcji i radości życia.…

ZBADAJ SIŁĘ NIKOTYNOWEGO NAŁOGU

Światowa Organizacja Zdrowia klasyfikuje uzależnienie od nikotyny jako chorobę. Każdy palacz łatwo może sprawdzić, czy jest uzależniony od tego nałogu…

BIELIZNA DAWNIEJ

Urok dawnej bielizny. W dzisiejszym wpisie postanowiłam odkryć to, co z natury swojej powinno być zakryte. Oczywiście można opisywać rąbek…

Tarnowskie Centrum Informacji

Tarnowskie Centrum Informacji to laureat XIII edycji konkursu na Najlepsze Centrum Informacji Turystycznej w Polsce w kategorii 4 gwiazdek. Tarnowska…

UWAGA NA DIETY Z INTERNETU

Blogi, portale internetowe pełne są porad dotyczących zdrowego odżywiania i diet wspomagających leczenie różnych schorzeń. Jak poruszać się w tym…

MIGRACJE W XXI WIEKU

Katastrofy klimatyczne wywołują już ponad trzykrotnie więcej przesiedleń niż konflikty. Od 2008 r. ponad 318 mln ludzi na całym świecie…

NAJMRO. KOCHA, KRADNIE, SZANUJE

Ogrodnik, Więckiewicz, Gierszał i Zawierucha w nowym zwiastunie i na nowym plakacie! Już 17 września na ekrany kin wejdzie ?Najmro.…

#CYFROWYWOLONTARIUSZ – NA POMOC SENIOROM

Solidarnościowy Korpus Wsparcia Seniorów (https://wspierajseniora.pl/) to inicjatywa, której głównym celem jest wsparcie osób starszych w trudnych czasach pandemii. Aby ograniczyć…

DOSTAŁEŚ PREZENT – ZAPŁAĆ!

Zasady opodatkowania prezentów świątecznych. Pracodawcy wręczający świąteczne prezenty pracownikom muszą brać pod uwagę ewentualne skutki podatkowe. Jak wyjaśniają rozmówcy serwisu…

PRACODAWCO DBAJ O ZDROWIE PRACOWNIKÓW

Jak pracodawcy mogą zadbać o zdrowie swoich pracowników Otyłość i choroby jej towarzyszące, niski poziom aktywności fizycznej oraz starzenie się…

OD BOTOKSU GŁOWA NIE BOLI

Botoks dobry w leczeniu migreny? To FAKT! Ostrzykiwanie określonych miejsc na czaszce toksyną botulinową od kilku lat jest z powodzeniem…

OGRÓDKI DZIAŁKOWE W CHICAGO

Naukowcy na tropie ogródków działkowych w Chicago. W całym Chicago istnieje 4 648 działek uprawnych o łącznym areale 264 181…

ZA DARMO TOYOTĄ MIRAI PO PARYŻU

Darmowe przejazdy wodorową Toyotą Mirai w Paryżu Wodorowe Toyoty Mirai zapewnią transport uczestnikom festiwalu Nuit Blanche 2022 w Paryżu. 1…

MASECZKI A PRÓCHNICA

Czy maseczka może sprzyjać powstawaniu próchnicy? To FAKT! Choć noszenie maseczek ochronnych, zakrywających usta i nos, pomaga ograniczać rozprzestrzenianie się…

WYDRUKUJ SOBIE SCHABOWEGO

Prof. Majewska: drukowana żywność to już nie fantastyka naukowa, ale rzeczywistość. Naukowcy pracują nad nowymi zastosowaniami druku 3D do produkcji…

KAMPANIA MIU MIU WIOSNA / LATO 2021

MIND MAPPING ALLISON to przede wszystkim malarka, ale zajmuje się różnymi rzeczami, plakatami i instalacjami. CHLOÉ obecnie próbuje uzyskać licencję…

CZY TY TEŻ JESTEŚ METEOPATĄ?

Meteoropatia to nie wymysł hipochondryków, lecz realny problem zdrowotny.  Jeśli podczas zmian pogody czujesz się, jakbyś brnął przez grzęzawisko albo…


[CP_CALCULATED_FIELDS id=”7″]

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

error

Jeżeli artykuł Ci się podoba, to prosimy udostępnij go innym. :)

Skip to content