FIBROMIALGIA

Co to jest i jak się ją diagnozuje?

Tego schorzenia nie widać, a powoduje istotne cierpienie. Nie pokażą jej testy czy badania obrazowe, a diagnoza stawiana jest na podstawie dokładnego wywiadu i wykluczenia innych chorób. Mowa o fibromialgii, która dostaje się do powszechnej świadomości między innymi dzięki temu, że opowiedziała o niej cierpiąca na nią Lady Gaga.

Dominującym objawem jest ból mięśniowo-stawowy. Kolejną charakterystyczną cechą jest też przewlekłe zmęczenie. Ilość snu nie ma znaczenia: chory budzi się rano i nie czuje, żeby sen przyniósł wypoczynek. W medycynie określa się to jako tzw. nieodświeżający sen. Pacjenci mogą również skarżyć się na rodzaj przymglenia umysłu, „brain fog”. Są więc kierowani do psychologów i psychiatrów. Niektórzy cierpiący na fibromialgię mają objawy zespołu niespokojnych nóg. Oprócz bólu mięśni i stawów może występować nasilający się lęk, objawy obniżenia nastroju; wielu pacjentów ma rozpoznaną depresję. 

Każdy dzień staje się dla chorej czy chorego wyzwaniem. Budzi się zmęczony, odczuwa ból, rozdrażnienie, ma trudności z koncentracją, zapamiętywaniem. W tej sytuacji albo trafia do bardzo wielu specjalistów albo próbuje pokonywać sam codzienne trudności, chowa się unikając kontaktów, wysiłku „wyjścia do ludzi” i udaje, że nic się nie dzieje. W większości fibromialgia, podobnie jak i większość chorób reumatycznych, dopada kobiety.

Dlaczego tak boli?

“Objawy mogą wynikać z predyspozycji lub wcześniejszych czynników inicjujących, którymi mogą być: przewlekły stres, infekcje, obciążenie psychiczne. Powstanie objawów fibromialgii wiąże się z  nieprawidłową neurotransmisją, głównie dotyczącą serotoniny, co powoduje zwielokrotnienie odczuwania bólu. Szczególnie zwraca się uwagę na mechanizm tzw. hipersensytyzacji ośrodkowej, którą można opisać jako zwiększoną wrażliwość na ból z tendencją do jego chronifikacji, czyli przewlekłości” –  tłumaczy dr Maria Maślińska, zastępca kierownika Kliniki Wczesnego Zapalenia Stawów z Narodowego Instytutu Geriatrii Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie.

Dlaczego dochodzi do rozwoju takich problemów? Na pewno jeszcze tego nie wiemy.

“Z fibromialgią nie musimy się urodzić,  a jej objawy wystąpią w określonym momencie życia pod wpływem czynników środowiskowych czy stresu. Jednak są też badania wskazujące na pewne predyspozycje do bardziej intensywnego odczuwania bólu. Były prace opisujące większe ryzyko rozwoju zespołów bólu przewlekłego, fibromialgii u dzieci matek, u których rozpoznawano depresję” – wyjaśnia specjalistka.

Fibromialgia „lubi” towarzystwo

Fibromialgia może towarzyszyć i często towarzyszy różnym innym chorobom, np. reumatoidalnemu zapaleniu stawów (RZS) czy zespołowi Sjögrena (red.: choroba o podłożu autoimmunologicznym – organizm wytwarza przeciwciała przeciwko własnym białkom. Zmiany, do których dochodzi w przebiegu zespołu Sjögrena to zapalenie i uszkodzenie gruczołów wydzielania zewnętrznego, głównie łzowych i ślinowych oraz może dojść do zmian zapalnych w wielu układach i narządach).

Reumatolodzy nie traktują fibromialgii jako dodatku, lecz jako istotną chorobę mającą wpływ również na przebieg i ocenę aktywności innych chorób szczególnie przebiegających z objawami mięśniowo-szkieletowymi. 

Objawy fibromialgii

  • Uogólniony ból,
  • Przewlekłe zmęczenie,
  • Zaburzenia snu (trudności z zasypianiem, wybudzanie się w nocy),
  • Bóle krocza,
  • Bóle podbrzusza,
  • Bóle głowy,
  • Ból stawów skroniowo-żuchwowych,
  • Zespół jelita wrażliwego,
  • Zespół niespokojnych nóg,
  • Zaburzenia  koncentracji,
  • Depresja.

Na co lekarz powinien zwrócić uwagę przy stawianiu rozpoznania? 

Przede wszystkim na rozszerzanie się, uogólnianie się bólu odczuwanego zarówno w górnej jak i w dolnej części ciała oraz po obu stronach ciała. Pacjent, u którego podejrzewa się fibromialgię, powinien wypełnić specjalny kwestionariusz opracowany na podstawie opracowanych kryteriów rozpoznania.

Zawiera on pytania o lokalizację bólu (regiony: głowy, obręczy barkowej, brzucha, klatki piersiowej, pleców, kończyn górnych, dolnych, bioder). Są w nim też zawarte pytania, czy pacjent odczuwa zmęczenie, czy ma problem z brakiem odświeżającego efektu snu, czy odczuwa obniżenia nastroju, ma objawy depresji, czy zaburzenia poznawcze. Wypełniający ocenia też natężenie tych objawów – od łagodnych po bardzo, według niego, nasilone.

Zakłada się przed przystąpieniem pacjenta do wypełniania  kwestionariusza, że dolegliwości powinny trwać minimum trzy miesiące, co spełnia kryteria przewlekłości. Lekarz na podstawie odpowiedzi i przyznanej im punktacji podlicza ilość punktów dotyczących dwóch głównych elementów – indeksu rozpowszechnienia  bólu (WPI-Widesperad Pain Index) oraz wskaźnika nasilenia objawów (SSS, symptoms severity scale).

Jeśli pacjent ma ustaloną liczbę punktów w tych dwóch elementach, lekarz, niezależnie od innych wcześniej rozpoznanych chorób, może rozpoznać fibromialgię. Warunkiem jest wykluczenie innych przyczyn bólu. 

“My, reumatolodzy, poszukujemy cech zapalenia – badamy stawy, czy nie ma obrzęku, zwiększonej ich ciepłoty, bólu, oceniamy za pomocą badania, czy występuje osłabienie mięśni, patrzymy na zmiany skórne, naczyniowe i wiele innych cech procesu zapalnego również odzwierciedlających się nieprawidłowymi wynikami badań laboratoryjnych i obrazowych. W przypadku fibromialgii nie znajdziemy i nie spodziewamy się odchyleń w badaniach laboratoryjnych i nie ma swoistych dla tej choroby markerów immunologicznych. Nierzadko zlecamy jednak badania, by wykluczyć inne przyczyny objawów i współistnienie innych chorób” – wyjaśnia specjalistka.

Stąd też zlecana jest m. in. morfologia krwi, sprawdzenie stężenia hormonów tarczycy, stężenia witaminy D czy żelaza, zwłaszcza że niedokrwistość oraz niedobory żelaza i witaminy D mogą również być przyczyną wielu z wymienionych objawów.

“Kluczowy zawsze jest wywiad z pacjentem nie tylko na temat charakteru dolegliwości i przebiegu jego historii medycznej, ale też pogłębiony wywiad rodzinny dotyczący szczególnie chorób przewlekłych i nowotworowych” – tłumaczy dr Maria Maślińska.

W przypadku pacjentek w wieku menopauzalnym objawy mogą wskazywać na  powiązanie występujących objawów z menopauzą i wówczas może okazać się konieczna kontrola ginekologiczno-endokrynologiczna. Reumatolodzy nierzadko proszą o pomoc ginekologa, bo chcą wyjaśnić, czy  dolegliwości bólowe z obszaru krocza, bóle podbrzusza,  nie wynikają ze zmian w narządzie rodnym pacjentki. U chorych po 45. roku życia należy pamiętać o ocenie czynników ryzyka osteoporozy i zlecić badanie gęstości kości. 

“Czasami, więc rozpoznajemy fibromialgię jako chorobę główną, a czasami spełnienie kryteriów dla rozpoznania fibromialgii pozwala nam ją rozpoznać jako chorobę dodatkową” – wyjaśnia dr Maślińska.

Chorzy na fibromialgię często pielgrzymują do wielu specjalistów: od lekarza pierwszego kontaktu poprzez psychologa, psychiatrę po ortopedę i reumatologa oraz ginekologa.

Lekarze w Europie i USA powinni posługiwać się kryteriami klasyfikacyjnymi opublikowanymi w 2016 r. przez Amerykańskie Kolegium Reumatologów (ACR) oraz Europejski Związek Stowarzyszeń na Rzecz Reumatologii (EULAR). Obecnie przy stawianiu rozpoznania zrezygnowano z koncepcji tzw. punktów spustowych. Badając pacjenta, lekarz do niedawna miał za zadanie ucisnąć ustalone punkty (różne schematy, ilość miejsc) i generował ból. Badając pacjenta rano i wieczorem, zauważono jednak, że punkty te nie muszą być stałe i ból wcale nie musi się powtórzyć. Tym samym rano lekarz postawiłby rozpoznanie fibromialgii, a była możliwość, że wieczorem już nie.

Wkrótce opublikujemy artykuł na temat opcji leczenia fibromialgii.

Beata Igielska | Zdrowie PAP PL

Serwis Zdrowie

Zdjęcie: PAP | Fotolia

Treści z serwisu cocomac.pl mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem Serwisu a jego lekarzem. Serwis ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w naszym Serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Administrator nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji zawartych w Serwisie.

Opinie i poglądy opublikowane na portalu cocomac.pl są wyłącznie opiniami i poglądami ich Autorów. Nie należy ich utożsamiać z poglądami redakcji. Również opinie wyrażane w publikowanych informacjach nie odzwierciedlają poglądów redakcji i wydawcy, a mają charakter informacyjny.
Widzisz błąd w artykule, niedziałający link? Poinformuj nas o tym poprzez formularz kontaktowy lub mailem! Dziękujemy.

TO TEŻ CIEKAWE:

SZAFA ODŚWIEŻAJĄCA UBRANIA

Gotowa na całe spektrum możliwości: Kasia Sokołowska ambasadorką szafy odświeżającej ubrania Samsung AirDresser Kasia Sokołowska – najpopularniejsza reżyserka pokazów mody…

WITKACY W MUZEUM NARODOWYM

Witkacy. Sejsmograf epoki przyspieszenia. Wystawa w dniach 08.07 – 09.10. 2022. Wystawa poświęcona jest twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza, jednego z…

CASTING. SZUKAMY MŁODYCH MĘŻCZYZN

Do spotu reklamowego o ograniczonym zasięgu szukamy dwóch młodych mężczyzn. Realizacja spotu odbędzie się w połowie listopada w Poznaniu. Do…

GRA PLANSZOWA SPRZED 4 TYSIĘCY LAT

Oman/ Polscy archeolodzy odkryli grę planszową sprzed ponad 4 tys. lat Kamienną planszę do gry z zaznaczonymi polami i zagłębieniami…

GEN CZERWONYCH PIÓR

Naukowcy odnaleźli geny odpowiedzialne za czerwone ubarwienie piór ptaków. Dwa geny odpowiadają za przetwarzanie barwników karotenoidowych w organizmach ptaków i…

Ćwiczenie nr 13

ROZPYCHANIE ŚCIAN Pozycja do wykonania ćwiczenia: stojąca.Ilość powtórzeń: 10.Do wykonania ćwiczenia potrzebujesz: framuga drzwi. Pozycja wyjściowa: Ćwiczenie: Obejrzyj wideo z…

MOTOSKANDYNAWIA CZĘŚĆ  5

16 lat przymierzałem się aby ponownie odwiedzić Skandynawię. A tu niespodziewanie, latem, okazało się, że mam czas i jakieś mizerne…

JASKRA CICHY ZŁODZIEJ WZROKU

Jaskra – podstępna choroba To podstępna choroba, a stawka za jej zlekceważenie wysoka – utrata wzroku. Można ją wcześnie wykryć…

HALUKSY – KOŚLAWE PALUCHY

Czy haluksom można zapobiegać? Zniekształcenie stopy może być nabyte albo wrodzone. Charakterystyczne dla haluksów jest koślawe ustawienie palucha i szpotawe (czyli…

JAK PRZYGOTOWAĆ SIĘ DO BADAŃ

Jak przygotować się do badania mamograficznego, cytologicznego, kolonoskopii, gastroskopii, USG dróg moczowych, USG jamy brzusznej, PET/CT? USG jamy brzusznej należy…

WYPALENI RODZICE

Wypalenie rodzicielskie Przedłużająca się pandemia szczególnie dotyka rodziców, którzy łączą zdalną pracę zawodową z całodzienną opieką nad dziećmi i edukacją…

KORALOWCE – BUDOWNICZOWIE RAF

Koralowce, budowniczowie raf, są sprytniejsze niż sądzono Koralowce to organizmy bardziej złożone, niż sądzili niektórzy badacze. Zwierzęta te potrafią regulować…

HIPERURYKEMIA

By nadmiar kwasu moczowego nie zepsuł lata, czyli dieta osób z hiperurykemią. Kiedy lato jest w rozkwicie, rozpoczynają się wakacje,…

ZBADAJ SIŁĘ NIKOTYNOWEGO NAŁOGU

Światowa Organizacja Zdrowia klasyfikuje uzależnienie od nikotyny jako chorobę. Każdy palacz łatwo może sprawdzić, czy jest uzależniony od tego nałogu…

CHRZCINY

Katarzyna Figura, Maciej Musiałowski, Tomasz Schuchardt i Michał Żurawski na „Chrzcinach”. Już 26 listopada do kin trafi nowy film z…

ANDROPAUZA

Andropauza: czy taki diabeł straszny, jak go malują? Andropauza: często ignorowana, mniej gwałtowna niż kobieca menopauza, ale równie ważna i…

OLEJ KOKOSOWY

Oleje egzotyczne cz. 1 – olej kokosowy Na szeroką skalę używa się ich w przemyśle spożywczym i kosmetycznym, lecz z…

NIEŚMIAŁE DZIECKO

Jak pomóc nieśmiałemu dziecku Etykieta przypisująca dziecku jakieś cechy może działać jak samospełniająca się przepowiednia. Tak jest też z nieśmiałością…

GROŹNE ODWODNIENIE KIEROWCY

Odwodnienie śmiertelnym zagrożeniem kierowcy. Nie wszyscy zdają sobie sprawę z fatalnych konsekwencji odwodnienia kierowcy. Zanim wyruszysz w podróż na długi…

INFODEMIA – NASILENIE FAKE NEWS

Eksperci: infodemia ma swoje źródło w mechanizmach ludzkiej psychiki Fake newsy zagarniają coraz to nowe obszary tematyczne i zaczynają wpływać…

“GRECKIE POMPEJE”

Starożytne miasto Akrotiri odkryte pod wulkanicznym pyłem. Jakub Jagodziński Akrotiri bywa nazywane „greckimi Pompejami”, gdyż podobnie jak rzymskie miasto, zostało…

KAWA – PLUTA CZY WYDALONA?

Zwierzęca odróbka kawy. Niszowe kawy parzone są z ziaren odzyskanych ze zwierzęcych odchodów lub wyplutych przez małpy gustujące w łupinach.…

PE – CZAS NA SPORT

Parlament Europejski upomina się o sport. W przyjętej 23 listopada rezolucji Parlament Europejski wezwał do ukształtowania europejskiego modelu sportu opartego…

KIEDY DO PSYCHIATRY, A KIEDY DO PSYCHOLOGA

Bezsenność, niemożność odczuwania radości, poprawianie nastroju za pomocą używek, ataki paniki, nadmierna podejrzliwość, apatia, wybuchy gniewu i złości, problemy z…

WILK JESZCZE POD OCHRONĄ

Ochrona wilka – skuteczna, czyli jaka? Naukowcy mają głos. Trwająca od 23 lat ścisła ochrona pozwoliła odbudować populację wilka w…

WYPALENIE RODZICIELSKIE

Psycholog: rodzice doświadczają wypalenia wskutek stresu związanego z wychowywaniem dzieci. Około 8 proc. rodziców w Polsce doświadcza wypalenia rodzicielskiego, a…

OWOCE JAGODOWE A ODPORNOŚĆ

Co warto wiedzieć na ten temat. Układ odpornościowy człowieka to skomplikowana maszyneria, której sprawne działanie zależy od wielu różnych czynników,…

REKOMENDACJE WHO DOTYCZĄCE JAKOŚCI POWIETRZA

Zanieczyszczenie powietrza bardziej szkodliwe niż wcześniej sądzono. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opublikowała nowe, bardziej rygorystyczne od poprzednich rekomendacje dotyczące jakości…

DEKAMERON – GIOVANNI BOCCACCIO

PROLOG Pisownia oryginalna z 1930 roku  Zaczyna się pierwszy dzień Dekameronu, w którym po wyjaśnieniach autora, dla jakiej przyczyny osoby,…

NA RAKA SOK Z ZIEMNIAKA

Naukowcy z UPP potwierdzają lecznicze właściwości soku z ziemniaka. Sok z ziemniaka może się stać lekiem selektywnie działającym na różnego…

#CYFROWYWOLONTARIUSZ – NA POMOC SENIOROM

Solidarnościowy Korpus Wsparcia Seniorów (https://wspierajseniora.pl/) to inicjatywa, której głównym celem jest wsparcie osób starszych w trudnych czasach pandemii. Aby ograniczyć…

UROCZY PSYCHOPATA

Psychopaci potrafią uwodzić. Zaburzenia osobowości typu antyspołecznego, powszechnie określane jako psychopatyczne, należą do stosunkowo częstych. Jak w porę dostrzec, że…

CERTYFIKACJA SZKÓŁEK PIŁKARSKICH

Silne korzenie wzrostu Od kilku już lat Polski Związek Piłki Nożnej prowadzi wyjątkowy projekt – Program Certyfikacji Szkółek Piłkarskich. Projekt…

KIA EV9

Kia EV9 zaprezentowana: przełomowy samochód elektryczny, który łączy odważny design z charakterem SUV-a. Kia Corporation zaprezentowała EV9 – flagowego SUV-a…

GDY SPOTKASZ W LESIE ZWIERZA

Spotkałeś wilka lub dzika? Zobacz, czego nigdy nie robić. Las jest nie tylko miejscem wypoczynku i relaksu dla ludzi, ale…

BŁĘDY ŻYWIENIOWE POLAKÓW

Jakie błędy żywieniowe popełniają Polacy Okazuje się, że wciąż jemy zbyt dużo czerwonego mięsa oraz przetworów mięsnych, a za mało…

UZALEŻNIENIE A MIŁOŚĆ

Uzależnienie ma wpływ na miłość. Każde. Walentynki – święto zakochanych. Czy uzależnienia wpływają na jakość związków? W Polsce co piąta…

KIEDY ZABRAKNIE NAM WODY?

Do wyprodukowania spodni potrzeba kilku tysięcy litrów wody. Polska jest uboga w wodę, a zmiany klimatu coraz bardziej jej zagrażają.…


[CP_CALCULATED_FIELDS id=”7″]

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

error

Jeżeli artykuł Ci się podoba, to prosimy udostępnij go innym. :)

zostań naszym autorem
Skip to content