NaukaPrzyrodaZwierzęta

ADAPTACJA CZY WYMIERANIE

Co zmiany klimatu i użytkowanie gruntów oznaczają dla różnorodności biologicznej.

Wymieranie gatunków następuje dziś od dziesięciu do stu razy szybciej niż miałoby to miejsce w świecie wolnym od ogromnego wpływu człowieka na ekosystem ziemski. Ekolog i specjalista ds. różnorodności biologicznej Matthias Schleuning bada, w jaki sposób rośliny i zwierzęta są od siebie zależne. Zrozumienie tych wzajemnych powiązań w złożonych ekosystemach pomaga wyjaśnić, które gatunki będą wśród zwycięzców. a które wśród przegranych zmian klimatu oraz bardziej intensywnego użytkowania Ziemi przez ludzi.

Różnorodność gatunków w ocieplającym się świecie

Kiedy Matthias Schleuning opowiada o swoich badaniach nad bioróżnorodnością, lubi zabierać słuchaczy w podróże i pokazywać im spektakularne obrazy egzotycznych zwierząt i roślin. Tropikalne Andy są dla niego bardzo szczególnym regionem. Spędził długie okresy w Parku Narodowym Manú w Peru. Wraz ze swoimi słuchaczami Schleuning wędruje przez rzadki i prawie bezdrzewny krajobraz swoich „Gór różnorodności”, wysokiego stepu puna na wysokości około 4000 metrów nad poziomem morza. Następnie podróż prowadzi go w dół gór, przez mistyczne lasy elfów z ich omszałymi miniaturowymi drzewami i dalej przez mglisty górski las deszczowy, aż zejdzie z wysokości około 3000 metrów i w końcu dotrze do nizin amazońskich, gdzie szerokie rzeki odmierzają rytm życia. Występuje tu ponad 1000 gatunków ptaków,

Matthias Schleuning był zafascynowany różnorodnością biologiczną już jako nastolatek. Ciągnęło go do studiowania biologii i ekologii, a w końcu do prowadzenia badań w Ameryce Południowej. Tutaj, w tropikalnych Andach, stara się zrozumieć, w jaki sposób rośliny i zwierzęta żyją razem i są od siebie zależne: jak koliber pustelnik pije swoim długim, zakrzywionym dziobem nektar z kwiatów Heliconia, które mają dokładnie ten sam kształt, i zbiera pyłek, który niesie do następnego kwiatka w tym procesie. Albo jak tukan górski zjada owoce drzew Schefflera, a następnie rozsiewa ich nasiona wraz ze swoimi odchodami.

Park Narodowy Manú w Peru obejmuje obszary o różnicy wysokości ponad 3000 metrów i jest jednym z najbardziej bogatych gatunkowo obszarów na Ziemi.
Relacje między zwierzętami a roślinami: tukan górski zjada owoce rośliny Schefflera i rozsiewa jej nasiona (u góry).
Samice pszczół stolarskich zbierają pyłek z dzwonków i są ważnymi zapylaczami tych roślin.

Zmieniające się ekosystemy

Matthias Schleuning i jego zespół przez lata prześledzili tysiące takich wzajemnie zależnych relacji i zmapowali sieci interakcji gatunków w andyjskich lasach, gdzie około 90 procent drzew i krzewów jest zależnych od zwierząt w zakresie zapylania lub rozsiewania nasion. Nachylenia zboczy Andów są idealne do takich badań, ponieważ w bliskim sąsiedztwie znajduje się wiele bardzo zróżnicowanych ekosystemów. Alexander von Humboldt, który podróżował po Ekwadorze w 1802 roku, porównał siedliska pokrytych śniegiem andyjskich gór do siedlisk rozciągających się od Arktyki po równik.

Ale Matthias Schleuning nie tylko stara się opisać obecny status quo w tych bogatych siedliskach. ?Wykorzystujemy nasze spostrzeżenia również do lepszych prognoz na przyszłość?, wyjaśnia. Siedliska, które bada, zmieniają się. Lasy są obecnie wycinane pod wypas, uprawy i osady w wielu miejscach w tropikalnych Andach. Gatunki ptaków i roślin są przepędzane w wyższe regiony, gdzie pozostaje las. Zmiana klimatu powoduje również migrację flory i fauny w kierunku wyższych warstw ziemi w poszukiwaniu niższych temperatur.

Z zapisów historycznych można wywnioskować, że trend ten nie jest nowy, ale trwa: Alexander von Humboldt naszkicował strefy roślinności na andyjskiej górze Chimborazo i wpisał na tym szkicu nazwy wielu gatunków roślin i typów roślinności. Naukowcy porównali rośliny przedstawione na tym historycznym szkicu z roślinami występującymi obecnie na Chimborazo i ustalili, że różne strefy wegetacji przesunęły się w górę o co najmniej 200 metrów w ciągu ostatnich 200 lat, co jest zgodne z 1°C atmosferycznego ocieplenia, które miało miejsce od czasów Humboldta.

Gatunki rozwijają się w swoim optymalnym klimacie

Matthias Schleuning: „Każdy gatunek ma swój własny dynamiczny zasięg geograficzny. Jednak obecnie obserwuje się tendencję do przemieszczania się gatunków tam, gdzie mogą znaleźć preferowane warunki klimatyczne. Użytkowanie gruntów przez ludzi, głównie w rolnictwie, nadal ma obecnie większy wpływ na różnorodność biologiczną niż zmiana klimatu, ale ich negatywne skutki ostatecznie będą się wzajemnie wzmacniać.”

Kiedy temperatury zaczną rosnąć szybciej wraz z przyspieszeniem zmian klimatycznych, gatunki będą musiały poruszać się szybciej, aby pozostać w optymalnym zakresie temperatur. Temperatury rosną obecnie w tempie około 0,2°C na dekadę, dwukrotnie szybciej niż w ciągu ostatnich stu lat. Schleuning i jego zespół badają znaczenie tego rozwoju dla współzależnych relacji między owocożernymi ptakami i roślinami, które zależą od tych interakcji w rozsiewaniu nasion. „Ogólnoświatowe obserwacje pokazują, że gatunki przemieszczają się obecnie o około 10 metrów w górę zbocza co dekadę. To wystarczająco szybko, gdy warunki środowiskowe nie zmieniają się zbyt szybko. Różne strefy klimatyczne na zboczu góry nie są daleko od siebie, co jest korzystne. Jednak znalezienie właściwego czasu jest nadal poważnym problemem dla tych gatunków”, wyjaśnia Schleuning.

Rozsiewanie nasion przez ptaki owocożerne jest złożonym i często długotrwałym procesem. Większość ptaków rozsiewa nasiona tylko na krótkie odległości. Pozostawia to ważną pracę polegającą na rozsiewaniu nasion na większe odległości garstce gatunków ptaków, które są w większości dość duże ? innymi słowy, tylko ptakom, które stały się już rzadkie w wielu regionach z powodu wpływu człowieka. Stwarza to znaczne ryzyko, że niewystarczająca ilość nasion dotrze do wyższych regionów wystarczająco szybko, aby rośliny mogły się ukorzenić. Niektóre gatunki roślin mogą zostać pozostawione, a zwłaszcza gatunki z nizin tropikalnych mogą wyginąć w perspektywie średnioterminowej. „W modelach symulacyjnych dla gradientu wysokości Manú odkryliśmy, że większość roślin poruszałaby się zbyt wolno w porównaniu z szybkością wzrostu temperatur na górze” komentuje Schleuning.

Specjaliści” są poważnie zagrożeni

Gatunki należące do potencjalnych ?przegranych? zmian klimatycznych, a obecnie zagrożone wyginięciem, występują na całym świecie, w tym w Europie Zachodniej i Środkowej. Schleuning i jego współpracownicy zbadali współzależne relacje między ponad 700 europejskimi gatunkami roślin i zwierząt, które pomagają w zapylaniu i rozsiewaniu nasion. Jednym z możliwych przegranych jest pszczoła stolarska, dziki gatunek pszczoły, który zbiera pyłek, aby wykarmić swoje larwy wyłącznie z dzwonków. Kiedy znikają dzwonki, znika również dzwonnica stolarka, jako specjalista od nich zależny. Pszczoła jest podwójnie zagrożona wyginięciem ze względu na jej zależność zarówno od dzwonków, jak i specyficznych warunków klimatycznych. w innym kierunku,

Schleuning zwraca uwagę, że zmiany klimatu przyniosą zarówno wygranych, jak i przegranych. Na przykład w Niemczech kilka gatunków ptaków z basenu Morza Śródziemnego coraz częściej znajduje warunki, które im odpowiadają. Należą do nich na przykład gajówka melodyjna i żołna europejska. Gatunki, które mogą się łatwo przemieszczać i nie są wysoce wyspecjalizowane, są na ogół lepiej przygotowane do radzenia sobie ze zmianami klimatycznymi niż inne.

Czy naprawdę byłoby tak źle, gdyby zniknęły dzwonkowate pszczoły stolarskie? ?Wymieranie jednego gatunku zwykle nie miałoby większego wpływu na cały ekosystem?, komentuje Schleuning. ?Ale jeśli ginie coraz więcej gatunków, efekt domina może wywołać ogromne konsekwencje dla ekosystemów. Ekosystemy są elastyczne, ale po dużych zmianach droga powrotu do wcześniejszego stanu systemu może zostać całkowicie odcięta. Może to oznaczać, że wszyscy możemy utracić ważne korzyści zapewniane przez ekosystemy, których potrzebujemy do rozwoju i przetrwania.?

a: Gatunki wymierają na niższych wysokościach, a ich zasięg geograficzny kurczy się.
b: Gatunki rozszerzają swój zasięg geograficzny w górę.
c: Gatunki, które już żyją na wysokich poziomach, wymierają, ponieważ nie mogą poruszać się dalej w górę.
d, f: Gatunki przesuwają swój zasięg geograficzny w górę.
e: Gatunki przystosowują się do zmienionych warunków klimatycznych.

Jakie znaczenie powinniśmy przywiązywać do zanikania piękna?

Zapylacze zwierząt, by podać tylko jeden przykład takich korzyści, odgrywają ważną rolę w produkcji żywności. Światowa Rada Różnorodności Biologicznej (IPBES) szacuje, że 5?8 procent światowej produkcji roślinnej można bezpośrednio przypisać zapylaniu przez zwierzęta. Na tej podstawie można oszacować roczną wartość rynkową tej usługi na 200-500 mld euro. Na przykład praktycznie wszystkie kwiaty melona, ??kakaowca i kiwi są zapylane przez zwierzęta, a około połowa produkcji jabłek, gruszek i wiśni zależy od zapylania przez zwierzęta.

Schleuning zauważa: ?Gatunki wymierają w tempie co najmniej dziesięciokrotnie, a być może nawet sto razy szybciej, niż miałoby to miejsce bez wpływu człowieka. Oznacza to, że powodujemy zmiany, nie będąc w stanie przewidzieć ich konsekwencji?. Takie konsekwencje mogą obejmować punkty krytyczne powodujące nieodwracalne zmiany, takie jak załamanie usług zapylania w ekosystemie lub utrata lasu, który zamienia się w sawannę. Nasze ubogie gatunkowo uprawy żywności mogą być poważnie zagrożone przez pojawienie się nowych szkodników lub chorób. Wymieranie gatunków i utrata różnorodności biologicznej w rzeczywistości również zwiększają ryzyko pandemii.

Poza ekonomicznymi perspektywami wymierania gatunków, są też aspekty etyczne, mówi badaczka: „Co to oznacza dla każdego z nas z osobna, gdy gatunki giną bezpowrotnie? Kiedy znika piękno”.

Schleuning apeluje o uznanie znaczenia różnorodności: „Im bardziej zróżnicowane są nasze ekosystemy, tym bardziej będą one odporne. Ekosystemy ubogie w gatunki to gra przeciwko przyszłości. Przewidywanie przyszłości naszej planety jest trudne ze względu na wiele współzależnych relacji między gatunkami i efekty sprzężenia zwrotnego w układzie ziemskim. Dziś niestety tracimy gatunki tak szybko, że przewidywanie konsekwencji, jakie będzie to miało dla nas, ludzi, jest praktycznie niemożliwe.”

Matthias Schleuning

urodzony w 1978 r., studiował biologię na Uniwersytecie w Marburgu i tam obronił doktorat w 2008 r., broniąc pracę o czasoprzestrzennej dynamice populacji roślin w lasach nizinnych Amazonii w Peru. Następnie prowadził badania na uniwersytetach w Moguncji i Halle nad afrykańskimi i neotropikalnymi lasami deszczowymi. Do Frankfurtu przyjechał w 2010 roku, początkowo jako pracownik naukowy w Senckenberg Biodiversity and Climate Research Center (SBiK-F). Od 2015 r. kieruje grupą badawczą w ośrodku „Ekologia funkcjonalna i zmiany globalne” jako starszy naukowiec. W 2014 r. uzyskał habilitację (venia legendi) na Uniwersytecie Goethego za pracę o sieciach interakcji między roślinami a zwierzętami. Wykłada na uczelni jako adiunkt.

Autor: dr Markus Bernards

Źródło informacji: Uniwersytet Johanna Wolfganga Goethego we Frankfurcie

Zdjęcia: Uniwersytet Johanna Wolfganga Goethego we Frankfurcie | Andreas Haselboeck | Matthias Schleuning | Monika Huaycochea Cuba

Opinie i poglądy opublikowane na portalu cocomac.pl są wyłącznie opiniami i poglądami ich Autorów. Nie należy ich utożsamiać z poglądami redakcji. Również opinie wyrażane w publikowanych informacjach nie odzwierciedlają poglądów redakcji i wydawcy, a mają charakter informacyjny.
Widzisz błąd w artykule, niedziałający link? Poinformuj nas o tym poprzez formularz kontaktowy lub mailem! Dziękujemy.

TO TEŻ CIEKAWE:

LAMPART ARABSKI – BORN TO BE WILD

Urodzony, by być dzikim: odważna wizja przyszłości lamparta arabskiego. Liczba lampartów arabskich od dawna spada i uważa się, że obecnie…

WIELKIE MORSOWANIE W MIELNIE

Mielno: Międzynarodowy Zlot Morsów odbędzie się w drugi weekend lutego W  ramach tegorocznej edycji największego zimowego wydarzenia nad Bałtykiem –…

ŚWIATŁO ZAMIAST TABLETKI?

O tym, że światłem leczy się sezonowe zaburzenia nastroju zapewne większość ludzi już słyszała. Okazuje się jednak, że fotony mają…

BIELIZNA DAWNIEJ

Urok dawnej bielizny. W dzisiejszym wpisie postanowiłam odkryć to, co z natury swojej powinno być zakryte. Oczywiście można opisywać rąbek…

ARKTYKA: WIELKIE ZMIANY KLIMATU

Arktyka: wielkie zmiany klimatu z perspektywy małych krzewinek Malejący zasięg lodu morskiego zwiększa wzrost krzewinek tundrowych w niektórych regionach Arktyki,…

POWRÓT RYSIA

Rysie Horaj i Skalny świetnie sobie radzą po powrocie do natury Horaj i Skalny, osierocone młode rysie, które nabrały sił…

DAMA Z WACHLARZEM GUSTAVA KLIMTA

Obraz Klimta po 100 latach znowu w wiedeńskim Belwederze Portret ?Dama z wachlarzem? jest jednym z ostatnich obrazów namalowanych przez…

SAMSUNG GALAXY Z FLIP4 I GALAXY Z FOLD4

Samsung. Czas na nową definicję smartfonów Samsung przesuwa granice wszechstronności, prezentując czwartą generację foldów z udoskonalonymi możliwościami multitaskingu i swobodą…

DDA – DOROSŁE DZIECI ALKOHOLIKÓW

Syndrom DDA lub DDD: dziedzictwo wzrastania w dysfunkcyjnej rodzinie Z uwagi na bardzo duże rozpowszechnienie choroby alkoholowej, jest bardzo wiele…

MIŁOSNE ŻYCIE KOPERNIKA

Miłosne życie Kopernika – udokumentowane i mało znane. Kopernik był człowiekiem z krwi i kości. Kochał i był kochany, o…

ŚWIATOWY TYDZIEŃ JASKRY

Zbadaj, czy nie masz jaskry W Światowym Tygodniu Jaskry, który przypada na dni od 12 do 18 marca, w wybranych…

KOT ROSYJSKI NIEBIESKI

Kot rosyjski niebieski ? opis, charakter, opinie właścicieli. Gdy mówi się o kotach pełnych wdzięku i gracji, ma się na myśli…

WYPALENIE U OPIEKUNÓW OSÓB STARSZYCH

Opiekunowie rodzinni osób starszych – zagrożeni wypaleniem i depresją Opieka nad bliską osobą starszą w wielu przypadkach wymaga reorganizacji własnego…

KOSZMARY SENNE

Senne koszmary – co znaczą? Czy można je leczyć? Chyba nie ma osoby, która nie przeżyłaby nocą wyśnionego horroru. Niektórzy…

DEPRESJA WIEKU PODESZŁEGO

Przesuwaj kolejne strony za pomocą strzałek ? ?  znajdujących się nad i pod dokumentem. Udostępnij na FacebookuTweetZapisz…

CITROËN C5 X

C5 X to nietuzinkowa synteza elegancji sedana, dynamiki kombi i podwyższonej sylwetki SUV-a C5 X TO NAJBARDZIEJ NOWOCZESNE UCIELEŚNIENIE FILOZOFII…

OLEJ PALMOWY

Oleje egzotyczne część II Olej palmowy Oleju palmowego nie lubią ani dietetycy, ani kardiolodzy, nie ma też najlepszej opinii Narodowego…

DEKAMERON – POSKROMIENIE SKĄPCA

DZIEŃ PIERWSZY Opowieść VII Pisownia oryginalna z 1930 roku Bergamino opowieścią o Primassie i opacie z Clugny zawstydza skąpego Cane…

WYDRUKUJ SOBIE SCHABOWEGO

Prof. Majewska: drukowana żywność to już nie fantastyka naukowa, ale rzeczywistość. Naukowcy pracują nad nowymi zastosowaniami druku 3D do produkcji…

THE CURL EFFECT

RevitaLash Cosmetics ogłasza rozpoczęcie kampanii The Curl Effect? Przedstawiamy The Curl Effect? (efekt podkręconych rzęs) od RevitaLash Advanced?. Długoletni lider…

METALE CIĘŻKIE W ORGANIZMIE

Co trzeba wiedzieć o metalach ciężkich. Stężenie arsenu, kadmu, ołowiu, rtęci, cynku, miedzi, selenu w organizmie może mieć wypływ na…

POSTANOWIENIA – JAK WYTRWAĆ

Jak wytrwać w realizacji postanowień. Według badań potrzebujemy od 21 nawet do 70 dni, aby zmienić swoje nawyki, a realizacja…

CZY SAMOTNOŚĆ MOŻE ZABIĆ

Czy można umrzeć z samotności? Samotność jest nie tylko przykrym doświadczeniem emocjonalnym. Jest podobnym czynnikiem ryzyka dla przedwczesnej śmierci jak…

ŻYCIE BEZ KRTANI

Bez krtani wciąż można nieźle żyć, choć inaczej. Dzięki krtani mówimy i oddychamy. Mało kto jednak zdaje sobie sprawę z…

OPEL ASTRA GSE I GRANDLAND

Nowy Opel Astra GSe i Opel Grandland GSe: już wkrótce rozpocznie się przyjmowanie zamówień na polskim rynku. Mocne, dynamiczne i…

Tarnowskie Centrum Informacji

Tarnowskie Centrum Informacji to laureat XIII edycji konkursu na Najlepsze Centrum Informacji Turystycznej w Polsce w kategorii 4 gwiazdek. Tarnowska…

PROWOKACJA GLIWICKA 1939

Prowokacja gliwicka jako pretekst do agresji Niemiec na Polskę w 1939 roku. Prowokacja gliwicka, która miała miejsce 31 sierpnia 1939…

BŁONNIK NIEJEDNO MA IMIĘ

Choć włókno pokarmowe, zjadane wraz z żywnością pochodzenia roślinnego, nie poddaje się działaniu enzymów trawiennych człowieka, to jednak stanowi niezbędny…

ROBOT IMITUJĄCY NOWORODKA

Robot imitujący noworodka na wystawie w Centrum Nauki Kopernik. Centrum Nauki Kopernik zademonstrowało robota o nazwie Babyclon. Imituje on niektóre…

DEKAMERON – MARTELLINO  KALEKA

DZIEŃ DRUGI Opowieść I Pisownia oryginalna z 1930 roku Martellino, rzekomy kaleka, udaje, że ozdrowiał, zbliżywszy się do szczątków świętego.…

JAK ZAPOBIEC SAMOBÓJSTWU

Ktoś ma myśli samobójcze. Jak można pomóc? Każdy z nas może kiedyś zetknąć się z osobą, która znajduje się właśnie…

KIA PICANTO GT-LINE 2023

Znakomita funkcjonalność nowej Kia Picanto zapewnia użytkownikom wiele swobody. Pasuje do miasta i wyróżnia się – nowe Picanto, nowoczesny miejski…

CASTING DLA KOBIET Z DZIEĆMI

UWAGA  PILNE. Do reklamy dziecięcej marki dla znanej sieci sklepów potrzebne kobiety z dziećmi. Termin:  Sesja odbędzie się w dniu 27…

GENY PREINKASKIEJ CYWILIZACJI TIWANAKU

Badania genetyczne rzucają światło na przedinkaską cywilizację Tiwanaku. Jedna z najpotężniejszych cywilizacji preinkaskich Ameryki Południowej ? Tiwanaku – była zdecydowanie…

KRYSZTAŁY CZASOWE

Prof. Krzysztof Sacha: dzięki kryształom czasowym powstaje czasotronika. Grupa naukowców ze Stanów Zjednoczonych oraz prof. Krzysztof Sacha z Uniwersytetu Jagiellońskiego,…


[CP_CALCULATED_FIELDS id=”7″]

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

error

Jeżeli artykuł Ci się podoba, to prosimy udostępnij go innym. :)

Przejdź do treści